Financiën

Toelichting begroot 2025

Internationale taalklas
(structureel lagere lasten en baten € 600.000)
Op 9 juli heeft het college besloten om de Internationale Taalklas (ITK) vanaf augustus 2024 over te hevelen naar de Stichting Katholiek Onderwijs Wassenaar (SKOW). Dit betekent dat de ITK niet langer onder de financiële verantwoordelijkheid van de gemeente valt en dat de uitvoering van de ITK niet meer belegd is bij de gemeente. De Internationale Taalklas biedt onderwijs aan kinderen van statushouders en arbeidsmigranten in de leeftijd van 4 t/m 13 jaar. Het betreft schakelonderwijs, na een periode van maximaal 1,5 jaar stromen de kinderen uit naar het reguliere onderwijs binnen Wassenaar.

Opvoeren begrotingssubsidie voor Internationale Taalklas en NT2
(neutraal door dekking vanuit specifieke uitkering Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid budget)
Om het financiële risico voor de SKOW te beperken, verleent de gemeente een subsidie van ten hoogste € 111.000 aan de SKOW. Wanneer de SKOW hogere nieuwkomersbekostiging vanuit het Rijk ontvangt dan waarvan is uitgegaan bij de berekening van de hoogte van de subsidie, wordt dit verrekend in de vaststelling van de subsidie en valt de gemeentelijke subsidie lager uit.
De Schooladviesdienst Wassenaar (SAD) biedt ondersteuning aan de acht basisscholen in Wassenaar ter versterking van de educatie- en zorgstructuur. De financiering hiervan is gebaseerd op het convenant “Financiering Schooladviesdienst Wassenaar 2024, 2025, 2026 en 2027”. In dit convenant is de ITK niet meegenomen. De subsidie “Nederlands als tweede taal (NT2)” aan de SAD van ten hoogste € 50.000 maakt het mogelijk dat de SAD haar reguliere taken op het gebied van het versterken van de educatie- en zorgstructuur ook voor de ITK uit kan voeren.
Beide subsidies hebben één begunstigde: voor de ITK subsidie is dit de SKOW, voor de NT2-subsidie is dit de SAD. Volgens artikel 4:23 lid 3c Abw is het mogelijk een subsidie te verstrekken zonder wettelijk voorschrift (d.w.z. subsidieregeling), wanneer de begroting de subsidieontvanger vermeldt en het bedrag waarop de subsidie ten hoogste kan worden vastgesteld.

Bovenschoolse opleidingscoördinator
(hogere lasten in 2025 € 45.000)
Door een gemeentelijke bijdrage te leveren aan de lasten voor een bovenschoolse opleidingscoördinator, is het voor de scholen mogelijk ook in 2025 een opleidingscoördinator te bekostigen, die inzet op het aantrekken van onderwijzend personeel in de huidige uitdagende arbeidsmarkt.

Afschaffen regeling vergoeding boventallig personeel scholen
(structureel lagere lasten vanaf 2026 € 159.000)
De bijdrage vanuit de gemeente met betrekking tot boventallig personeel is gebaseerd op het Raadsbesluit van 29 maart 1993 “Gedragslijn boventallig onderwijzend personeel”. Deze oude regeling past niet meer bij de huidige verhoudingen tussen onderwijsinstellingen en de gemeente en de inmiddels meermaals herziene financiering(systematiek) vanuit het Rijk.  
Scholen voor het basisonderwijs en speciaal onderwijs krijgen vanaf 1 januari 2023 een basisbedrag per leerling en per school. Schoolbesturen kunnen dit geld voor personeel en materieel, zoals leermiddelen en onderhoud van gebouwen, naar eigen inzicht besteden.  
De vergoeding wordt met ingang van 1 januari 2026 beëindigd, om de scholen een jaar de tijd te geven om maatregelen te treffen.

Uitwerking sportvisie  
(hogere lasten in 2025 € 52.000)
In de loop van 2024 en begin 2025 zullen diverse beleidsvisies en onderzoeken aan de Raad worden voorgelegd, zoals de Sportvisie, de Strandvisie en het haalbaarheidsonderzoek naar herbestemming van de Warenar. Om direct na de vaststelling van deze visies en onderzoeken een aanzet te kunnen maken met uitvoering ervan, wordt een budget hiervoor gereserveerd. De exacte toedeling en inzet van dit budget is nader te bepalen in, bij de visies behorende, uitvoeringsprogramma's.

Sporthal De Duinpan
(hogere lasten van 2025 t/m 2028 € 125.000)
Medio 2024 is sporthal De Duinpan geopend en in gebruik genomen door de vrijwilligers van de exploitatie B.V. Vele verenigingen, maatschappelijke organisaties en sporters maken inmiddels gebruik van dit mooie sportcomplex. Nu de sporthal definitief in gebruik is genomen, is het tijd om de jaarlijkse lasten voor de gemeente op te nemen in de toekomstige begrotingen. De raad heeft besloten dat het financiële kader hierbij is gesteld op 750.000 euro over vier jaar bij het raadsbesluit destijds (raadsbesluit Z-12519/138849 dd. 16 juli 2019), maar was dit nog niet verwerkt in de begroting. Om de exploitatie van de sporthal voor de toekomst veilig te stellen en de begroting robuust te houden, worden de lasten nu opgenomen in de begroting en het meerjarig beeld. De exploitant streeft in navolging van de bepalingen in de daartoe op 25 juli 2019 getekende intentie-overeenkomst naar optimalisatie van de exploitatie. Met een bedrag van € 125.000 voor de jaren 2025-2028 blijft de kostenpost binnen het financiële kader zoals de Raad heeft vastgesteld.

Professionalisering en certificering bibliotheek
(hogere lasten 2025 € 35.000)
 In 2026 gaat een wijziging in van de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen, waardoor voor gemeenten vanaf dan een zorgplicht gaat gelden. Deze houdt in dat gemeenten de wettelijke taak krijgen om ervoor te zorgen dat inwoners toegang hebben tot een volwaardige bibliotheek. De audit voor de certificering die hiervoor benodigd is, wordt in 2025 opnieuw uitgevoerd. Onder de certificering liggen maatregelen die doorgevoerd dienen te worden. De bibliotheek zet onder meer in op methoden om nog efficiënter te werken en zo extra bezuinigingen te kunnen realiseren.

Werk en Inkomen (W&I) vrij besteedbaar en advieskosten
(structureel lagere lasten € 125.000)
De Participatiewet is een openeinderegeling. Dat gezegd hebbende zien we op enkele posten in de begroting jaarlijks een onderbesteding. Het gaat hierbij o.a. om een onderbesteding op de posten ‘W&I vrij besteedbaar’ en ‘advieskosten’. De voorgestelde bezuiniging laat nog enige handelingsruimte voor de uitvoering.

Afwikkeling kinderopvangtoeslagaffaire
(neutraal hogere baten en lasten in 2025 € 120.000)
De kosten van de afwikkeling kinderopvangtoeslagaffaire worden volledig gedekt door een Specifieke uitkering van het Rijk. Op grond van de ontwikkelingen en realisatie in 2024 wordt er in 2025 € 120.000 verwacht aan uitvoerings- en uitkeringslasten.

Efficiency inkoop sociaal domein/gerichter inzetten subsidies sociaal domein
(structureel lagere lasten vanaf 2026 € 350.000)
In 2024 wordt nieuw subsidiebeleid opgesteld, dat in 2026 in werking treedt. Dit nieuwe beleid zal er onder meer op gericht zijn subsidies gerichter en efficiënter in te zetten, op (beleids)doelen die de gemeente vooraf vastgesteld heeft. Ook willen we de afbakening tussen subsidie en inkoop verduidelijken. Op deze manier kan op de subsidies en de inkoop voor het sociaal domein vanaf 2026 een taakstelling gerealiseerd worden van € 350.000. De uitwerking hiervan start in de begroting 2025 voor het jaar 2026.

Gerichtere uitvoering Inclusieagenda
(structureel lagere lasten € 30.000)
Bij het vaststellen van de startnotitie heeft de Raad eenmalig € 20.000 beschikbaar gesteld voor het opstellen van de agenda. Daarnaast is structureel € 30.000 beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de agenda, bedoeld voor ambtelijke begeleiding ervan. De coördinator Inclusie stelt een uitvoeringsagenda op met actiepunten. Voor de uitvoering van deze actiepunten is in de kadernota 2023 structureel € 60.000 beschikbaar gesteld. Door de actiepunten reëler te plannen in de tijd (temporiseren), kan het jaarlijkse budget voor de uitvoering van actiepunten naar beneden worden bijgesteld.

Vraagafname door eigen bijdrage Wmo
(structureel lagere lasten 2026 € 215.000, 2027 € 305.000; 2028 € 400.000)
De inkomensafhankelijke eigen bijdrage op Wmo-ondersteuning wordt naar verwachting in 2026 weer ingevoerd.  Vanaf het moment dat het wettelijk verplicht is, gaat de gemeente Wassenaar over tot de uitvoering. De memorie van toelichting bij de voorgestelde wettelijke verplichting geeft enige zekerheid en onderbouwing voor besparingen. Deze besparingen bestaan uit de verwachte uitstroom van cliënten en een lagere instroom van nieuwe cliënten voor huishoudelijke ondersteuning op grond van de Wmo en een hogere realisatie van de inkomsten uit de eigen bijdragen.
Direct na de invoering van het abonnementstarief in 2020, waardoor de eigen bijdrage beperkt werd tot maximaal € 19 per maand, is er een enorme toename geweest van het beroep op huishoudelijke ondersteuning vanuit de Wmo. De verwachting is dat een deel van de cliënten, die onder de nieuwe wet de nieuwe maximale eigen bijdrage van € 275 per maand moeten gaan betalen, zullen uitstromen. Dit zorgt voor lagere lasten vanaf 2026.
Door het inkomensafhankelijk maken van de eigen bijdrage is de verwachting dat de realisatie van de te ontvangen bedragen (te innen via het CAK) vanaf 2026 zal stijgen.

Besparingen Jeugdwet door Hervormingsagenda Jeugd & lokale maatregelen
(structureel lagere lasten 2025 € 450.000, 2026 € 550.000, 2027 € 775.000, 2028 € 875.000)
Medio 2023 is de Hervormingsagenda Jeugd vastgesteld. De Hervormingsagenda Jeugd bestaat uit een pakket aan beleidsmaatregelen en besparingen. Om de doelen van die maatregelen te realiseren, en daarmee de agenda tot een succes te maken, is zowel lokale als regionale implementatie noodzakelijk.
Regionale maatregelen
Bij veel van de thema’s uit de Hervormingsagenda Jeugd zijn ook de jeugdhulpregio’s in meer of mindere mate betrokken, zoals de verplichte regiovorming, standaardisatie van inkoop en de afbouw van residentieel verblijf (dat regionaal wordt ingekocht). De jeugdhulpregio Haaglanden is een van de koplopers waar de maatregelen al in de praktijk werden gebracht nog voor de landelijke vaststelling van de agenda. Toch wordt ook op regionaal niveau extra ingezet op de maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd, en het verbinden van de agenda aan onze regionale samenwerking. Hiervoor wordt ingezet op een viertal actielijnen (aanpak verblijf, begeleiding, zorg-onderwijs en sturing zorglandschap) die vanaf 2027 voor de gemeente Wassenaar gezamenlijk bijdragen aan een jaarlijkse besparing oplopend tot € 275.000.
Gemeentelijke maatregelen
In Wassenaar zijn we ter voorbereiding op de uitvoering van de Hervormingsagenda Jeugd op lokaal niveau al gestart met de integrale toegang, het Sociaal Team Wassenaar en de inzet van praktijkondersteuners ggz jeugd.
De aanvullende maatregelen hebben betrekking op de efficiëntere inzet van de (geïndiceerde) hulpverlening, kritischere beoordeling van de noodzaak tot verlenging van zorg en het beperken van de instroom door het optimaliseren van diverse interne processen en door waar mogelijk te verwijzen naar het preventieve veld. De effecten van deze maatregelen bouwen zich in de loop van de jaren op. De oplopende besparingen die hier jaarlijks vanaf 2025 uit voortvloeien bedragen in 2028 € 325.000. Dit vraagt wel om het in stand houden van het preventieve veld zoals dat nu binnen het Sociaal Team Wassenaar opgezet is.
Bestaande ruimte in de begroting
In 2022 is er extra budget toegevoegd voor de jeugdhulp in de verwachting dat de kostenstijging, die zich in 2022 heeft voorgedaan, ook in de jaren erna zou doorzetten. In 2023 heeft deze stijging zich niet of nauwelijks voorgedaan en ook voor 2024 zijn er geen aanwijzingen dat de stijging boven het indexatiepercentage zal komen. Dit betekent dat een gedeelte van het beschikbare budget in de begroting vanaf 2025 bij de besparingen kan worden verwerkt. Dit betreft een bedrag van € 380.000 in 2025 aflopend naar € 275.000 in 2028.

Afbouwen begeleiding Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (Amv'ers)
(structureel lagere lasten vanaf 2026 € 60.000, 2027 € 90.000, 2028 € 123.000 )
De begeleiding van Alleenstaande minderjarige vreemdelingen (Amv'ers) wordt momenteel bekostigd door de gemeente. Wassenaar vangt op twee gemeentelijke locaties minderjarige vluchtelingen op. De huidige opvanglocaties worden afgeschaald door natuurlijk verloop (uitstroom) op het moment dat de Amv-ers 18 worden. Nieuwe instroom vindt plaats via het COA op de AZC locatie Duinrell. Daarmee voldoet de gemeente ruimschoots aan haar verantwoordelijkheid voor opvang.

Efficiency Sociaal Team Wassenaar (STW)
(structureel lagere lasten 2025 € 50.000, vanaf  2026 € 100.000 )
Bij de start en eerste inrichting van het Sociaal Team Wassenaar (STW) was het van groot belang om voldoende middelen in de begroting te hebben om het STW een goede start te bezorgen. Op dit moment is de implementatie van het STW bijna afgerond en is de uitvoering, na de ontvlechting van het sociaal domein met Voorschoten, in onze eigen eenheid Maatschappelijke Ontwikkeling en Ondersteuning (MO&O) opgenomen. Door de uitvoering in onze eigen eenheid MO&O te organiseren is het ook mogelijk om een efficiencyslag te maken. Deze efficiency-slag kunnen we bereiken doordat we na (bijna) een jaar werken met het Sociaal Team, beter zicht hebben op de benodigde inzet van personeel en wat er nodig is voor de uitvoering. We hebben de volledige begroting van het STW goed in beeld en opnieuw beoordeeld. Op grond van deze beoordeling is een nieuw bestedingsplan gemaakt met een doorkijk naar de komende jaren. Dit heeft het mogelijk gemaakt om vanaf 2025 budget in te leveren zonder dat dit gevolgen heeft voor de ontwikkeling en dienstverlening van het STW.

Inzet gedeelte IZA-budget voor bestaande activiteiten
(lagere lasten voor 2025 en 2026 € 50.000 )
Dit betreft de regionale Specifieke uitkering behorend bij het Integraal Zorgakkoord (IZA), gericht op preventie. Hiermee wordt onder meer het Trimbos-programma OKO (Opgroeien in een Kansrijke Omgeving) gedekt in de gemeente Wassenaar. Een deel van het overige budget zal ingezet worden om bestaande initiatieven te behouden in plaats van nieuwe uit te voeren.

Inzet gedeelte GALA-budget voor bestaande activiteiten
(lagere lasten voor 2025 en 2026 € 50.000 )
De lokale Specifieke Uitkering behorend bij het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) is net als IZA bestemd voor het nemen van preventieve maatregelen, met als doel zwaardere zorg te vermijden. Deze specifieke uitkering wordt deels ingezet om nieuwe activiteiten uit te kunnen voeren en deels ingezet om bestaande activiteiten te kunnen behouden.

Efficiency Specifieke Uitkeringen (SPUK's)
(structureel lagere lasten vanaf 2026 € 75.000 )
De gemeente ontvangt op dit moment budgetten via bijna 20 SPUK regelingen. Volgens het Hoofdlijnenakkoord van de nieuwe regering worden bijna alle SPUK gelden vanaf 2026 niet meer apart uitgekeerd, maar na een korting van 10% via de algemene uitkering uit het Gemeentefonds verdeeld. Alleen de specifieke uitkering voor bijstandsuitkeringen (BUIG) wordt hierin niet meegenomen. In de huidige situatie komt het voor dat niet-bestede middelen aan het eind van het jaar terugbetaald moeten worden aan het Rijk, omdat deze niet voor andere doelen ingezet mogen worden. De voorgestelde aanpassing betekent dat deze gelden vanaf 2026 vrij besteedbaar zijn en door de gemeente Wassenaar zelf kunnen worden ingezet voor verschillende doeleinden. Bij tijdige uitwerking van en besluitvorming over deze aanpassing door het Rijk is er vanaf 2026 een taakstelling van € 75.000 haalbaar op het totaal van de SPUK-gelden door het maken van keuzes.

Gemeenschappelijke regeling Servicebureau Jeugdhulp Haaglanden (SbJH)
(hogere lasten € 10.000 )
De extra bijdrage voor 2025-2028 bedraagt € 10.000 meer dan actueel begroot. Dit bedrag vloeit voort uit de verwerking van de meerjarenbegroting 2025-2028 van de gemeenschappelijke regeling Servicebureau Jeugdhulp Haaglanden.

Gemeenschappelijke regeling GGD Haaglanden en Veilig Thuis Haaglanden
(structureel hogere lasten € 35.000)
De extra bijdrage voor 2025 -2028 bedraagt € 35.000 meer dan actueel begroot. Dit bedrag vloeit voort uit de verwerking van de meerjarenbegroting 2025-2028 van de gemeenschappelijke regeling GGD Haaglanden en Veilig Thuis Haaglanden.

Gemeenschappelijke regeling Werkbedrijven Kust-, Duin- en Bollenstreek (KDB)
(hogere lasten 2025 € 40.000, 2026  €114.000, 2027 €  57.000, 2028 € 37.000)
De extra bijdrage voor 2025 -2028 bedraagt meer dan actueel begroot. Dit bedrag vloeit voort uit de verwerking van de meerjarenbegroting 2025-2028 van de Gemeenschappelijke Regeling KDB.

Gemeenschappelijke regeling Werkbedrijven Kust-, Duin- en Bollenstreek (KDB)
(neutraal hogere lasten en baten 2025 € 77.000, 2026 € 80.000, 2027 € 77.000, 2028 € 78.000)
De extra toegekende middelen uit de Meicirculaire 2024 voor de uitvoering van de Wsw zijn in de begroting van programma 2 verwerkt. De dekking hiervoor staat in programma 3.